ریزش مو یا آلوپسی (alopecia) چیست؟

ریزش مو و یا همان آلوپسی به معنی کاهش مو سر است و خیلی از افراد این روزها درگیر آن هستند. ریزش مو ممکن است به دلایل متفاوتی مثل عدم تعادل هورمونها، شیمی درمانی، خودایمنی، ژنتیک، کم خونی و عوارض داروها باشد.
بنا به اعتقاد پزشکان ریزش مو در طی روز به میزان مشخص یعنی ریزش تارمو بین ۵۰ تا ۱۰۰ عدد از بین ۱۰۰،۰۰۰ هزار تار مو طبیعی است اما اگر از حد طبیعی فراتر رود باید پیگیری شود و برای درمان اولیه باید به پزشک مراجعه کنیم.

یکی از رایج ترین ریزش موها ریزش مو هورمونی است که در این مقاله سعی داریم این نوع ریزش مو را بررسی کنیم.

ریزش مو هورمونی چیست؟
ریزش مو هورمونی یا آلوپسی آندروژنتیک یک اختلال هورمونی است و به دلیل عدم تعادل هورمون ها ایجاد می‌شود. در این نوع ریزش مو هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون ( dht) تبدیل می‌شود.  بیش از ۵۰٪ خانم‌ها و آقایان این نوع ریزش مو را برای یکبار تجربه کرده اند و با رعایت یک سری نکات میتوان این نوع ریزش مو را تا حدودی کنترل کرد.

هورمون‌ها و دلایل موثر در ریزش مو
در ریزش مو هورمونی بیشترین اختلال در هورمون آندروژن اتفاق می افتد. گیرنده های فولیکول مو به این نوع هورمون حساسیت نشان می‌دهند و باعث ریزش مو می‌شوند. البته دلایل دیگری هم وجود دارد که در زیر به آنها می‌پردازیم.

1. هورمون تستسترون:

هورمون تستسترون مهم ترین هورمونی است که در رشد و ریزش مو نقش مهمی دارد. زمانی که بدن هورمون تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون تبدیل می کند گیرنده های مو به این هورمون حساسیت نشان می‌دهند و باعث کوچک شدن منافذ پوست و کاهش مواد مغذی به فولیکول مو می‌شوند که این فرایند مرگ و ریزش مو را در پی دارد.

2. کم کاری تیروئید:

از علائم اولیه کم کاری تیروئید در بدن چاقی و اضافه وزن است که این مشکل در بیشتر خانم ها دیده می‌شود. کم کاری تیروئید علائم دیگری مانند ریزش مو، چاقی شکمی، خشکی پوست و بی حوصلگی را دارد و حتما باید به پزشک مراجعه کنید که در صورت لزوم دارو مصرف کنید.

3. بارداری:

در دروان بارداری بدن به صورت طبیعی هورمون استروژن تولید می‌کند و مازاد این هورمون در بدن باعث ریزش مو و نازک شدن تار مو می‌شود. البته این فرایند در بدن خانم ها طبیعی است و پس از زایمان رفع می‌شود.

4. قرص های جلوگیری از بارداری:

خیلی از خانم ها برای جلوگیری از بارداری از قرص های ضدبارداری مانند ال دی، یاسمین، سیبل و…  استفاده‌ می‌کنند. استفاده از این داروهای هورمونی چرخه قاعدگی را بر هم می زند که در نهایت باعث عدم تعادل هورمون ها در بدن و ریزش مو می‌شود.

5.استرس:

استرس رابطه مستقیمی با ریزش مو دارد و زمانی که بدن تحت استرس قرار می‌گیرد ، هورمون کورتیزول از طریق غدد فوق کليوي ترشح و باعث ریزش مو می‌شود. گاهی اوقات ریزش مو سکه ای ناشی از افزایش هورمون کورتیزول در بدن است.

6. سندروم تخمدان پلی کیستیک (pcos):

این سندروم یک اختلال هورمونی است که به دلیل عدم تعادل هورمون ها اتفاق می‌افتد برای اطلاعات بیشتر به مقاله سندروم تخمدان پلی کیستیک مراجعه کنید.

7. ژنتیک:

ژنتیک عامل بسیار مهمی در ریزش مو است. اگر خانوادگی سابقه ریزش مو داشته باشید باید حتما آزمایش های هورمونی لازم را انجام دهید تا دلیل آن مشخص شود. بیشتر ریزش مو در آقایان به صورت ژنتیکی و افزایش بیش از حد هورمون تستوسترون است. هورمون تستوسترون در بدن این افراد به دی هیدروتستوسترون تبدیل می‌شود که در نهایت آلوپسی اندروژنتیک (ژنتیک) تشخیص داده می‌شود.

8. رژیم غذایی و سبک زندگی:

کمبود آهن، پروتئین، کم خونی ناشی از فقر آهن، زینک، ویتامین D ، ویتامین‌های گروه B ، کاهش شدید وزن در یک بازه زمانی کوتاه، ورزش های سنگین و مصرف دخانیات و الکل باعث ضعیف شدن ساقه مو می‌شود و در نتیجه ریزش مو اتفاق می‌افتد.

9. استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی و محصولات زیبایی مو:
خیلی از افراد برای داشتن ظاهر آراسته و زیبا از محصولات زیبایی مانند اتو مو، سشوار، رنگ مو بی کیفیت، ژل، کراتین استفاده می‌کنند. این محصولات با داشتن حرارت بالا و مواد نامرغوب باعث آسیب ساقه مو و ریزش مو می‌شوند.

علائم ریزش مو چیست؟

ریزش مو در افراد مختلف متفاوت است و از الگو خاصی پیروی نمی‌کند. ممکن است خیلی از افراد درگیر ریزش مو در شقیقه ها و یا پشت سر باشند. به صورت کلی ریزش مو دارای علائم زیر است:
1.  نازک شدن تار مو
۲. افزایش ناگهانی یا ریزش شدید مو
3. طاسی بالای سر و پشت سر

4.ریزش مو در شقیقه ها

5. ریزش مو سکه ای
6. کم پشت شدن مو سر
7. چربی بیش از حد پوست سر

راه کارهای جلوگیری از ریزش مو

۱. ورزش کردن:

به طور مرتب تمرین کنید ورزش باعث ترشح هورمون سروتونین در بدن می‌شود و به کاهش استرس و التهاب، کمک زیادی می‌کند. به همین دلیل بعد از ورزش احساس شادی به ما دست می‌دهد در مقاله سلامت پوست با سبک زندگی سالم در این رابطه بیشتر توضیح داده شده است می توانید برای اطلاعات بیشتر به آن مراجعه کنید.

2. تغذیه مناسب:

فولیکول‌های مو برای رشد به مواد مغذی مثل ویتامین‌ها و مینرال‌ها نیاز دارند. این ویتامین ها و مواد مغذی از طریق مواد غذایی که در  پروتئین‌‌‌ها، سبزیجات، میوه‌ها و آجیل ها هستند جذب بدن می‌شوند. درصورت کمبود بدن به این ویتامین ها می‌توانیم از مکمل های ضروری طبق نظر پزشک مصرف کنیم.

برای کنترل ریزش مو سعی کنید از مصرف غذاهای چرب با شاخص گلیسمی بالا مثل فست فودها، سرخ کردنی ها، و مواد فرآوری شده خورداری کنید در این مورد هم به مقاله سلامت پوست با سبک زندگی سالم مراجعه کنید.

۳. خواب کافی:  کمبود خواب باعث ایجاد استرس، سندروم تخمدان پلی کیستیک(pcos) و نامتعادل شدن هورمون ها می‌شود. سعی کنید بین ۶ تا ۸ ساعت در روز استراحت کنید چونکه خواب کافی باعث کاهش التهاب فولیکول مو می‌شود و به چرخه رشد مو کمک زیادی می کند.

۴. کاهش مصرف شکر و قندهای مصنوعی:
مصرف شکر و قندهای ساده باعث افزایش انسولین در بدن می شود که در پی آن بدن مقاومت به انسولین را نشان میدهد. مصرف شکر در عدم تعادل هورمون ها و ایجاد pcos نقش دارد بهتر است کمتر مصرف شود.

۵. روتین های مراقبت از مو:
برای داشتن مو سالم و براق علاوه بر ویتامین های لازم به صورت خوراکی ما باید از یک سری کارها به صورت موضعی برای ریشه و ساقه مو مانند روغن تراپی ( حاوی اسنشیال اویل)  به صورت تهاجمی، ماساژ پوست سر و ماسک های گیاهی خانگی انجام دهیم که به گردش خون زیر پوست سر کمک زیادی می‌کند.
روغن تراپی پوست سر و ساقه مو به کاهش موخوره و ریزش مو کمک می کند تا فولیکول های از بین رفته دوباره فعالیت کنند و مو جدید یا به اصلاح baby hair  رشد کند.
از بین گیاهان دارویی گیاه رزماری گزینه بسیار عالی است چون این گیاه یک ماینوکسیدیل طبیعی است که پس از قطع استفاده، مو دچار ریزش نمی‌شود که بر عکس باعث رشد مجدد موها و براق شدن آن ها می‌شود. روغن تقویتی ضدریزش مو سامینا حاوی اسنشیال اویل طبیعی و روغن های فرابکر مثل بادام شیرین و … است. این روغن در کاهش ریزش مو و رشد مجدد موها نقش بسیار موثری داشته است.

به طور خلاصه بیشتر نوسانات هورمونی در اثر ژنتیک، استرس، و سبک زندگی ناسالم اتفاق می‌افتد. در نتیجه باعث ریزش مو و مشکلات دیگر می شود. البته با پیشرفت علم و مطالعات صورت گرفته در سندروم تخمدان پلی کیسیتیک و انجام یک سری کارهای منظم مثل ورزش کردن، اصلاح سبک زندگی، مدیتیشن، روغن های حاوی اسنشیال اویل، گیاهان دارویی و محصولات کاملا طبیعی می‌توان ریزش مو را تا حد زیادی کنترل کرد.

شما هم ریزش مو داری؟ اگر دلیلشو نمیدونی و سوالی داری اینجا بنویس تا پاسخ بدم؟

نویسنده مژگان تاج آبادی